Częsty problem: kupiłeś samochód w Niemczech i wyeksportowałeś go do kraju należącego do Unii Europejskiej lub do kraju spoza Unii Europejskiej (państwo trzecie). W takim przypadku dealer samochodowy zazwyczaj zatrzymuje VAT (podatek od wartości dodanej) jako kaucję i obiecuje zwrócić go po wyeksportowaniu samochodu do kraju docelowego. Przy eksporcie za granicę często nie ma obowiązku płacenia VAT. Występuje wówczas tzw. dostawa wewnątrzwspólnotowa zwolniona z VAT, co zazwyczaj jest również zaznaczone na fakturze salonu samochodowego (§ 4 Nr. 1 lit. b UStG w zw. z § 6 a UStG). Jednak kupujący musi udowodnić, że zakupiony samochód faktycznie został wywieziony za granicę. Dlatego VAT jest często zatrzymywany przez dealera samochodowego jako kaucja. Obowiązek podatkowy znika wstecznie po udowodnieniu wywozu samochodu do kraju UE. Wtedy VAT, wcześniej zadeklarowany jako kaucja, jest zwracany przez dealera samochodowego kupującemu.
Należy odróżnić cztery różne konstelacje, przy czym sprzedawca musi być zawsze przedsiębiorcą: Samochód może być wyeksportowany do kraju UE, może być wyeksportowany do państwa trzeciego poza UE, kupujący może być przedsiębiorcą lub może być osobą prywatną.
Znamy liczne przypadki, w których niemiecki dealer bezpodstawnie i bez podania powodów nie zwraca kaucji zagranicznemu kupującemu. Oprócz braku woli do zwrotu, możliwe jest również, że kupujący nie przedstawił wszystkich wymaganych dokumentów.
Kiedy jest depozytowany VAT jako kaucja?
Depozyt VAT jako kaucji jest stosowany, gdy przewiduje się, że obowiązek podatkowy (VAT) zostanie zniesiony przy eksporcie samochodu. Dealer samochodowy zatrzymuje VAT jako kaucję, do czasu dostarczenia pisemnego dowodu na eksport. Przy eksporcie samochodu do innego kraju UE, obowiązek VAT w Niemczech znika, jeśli kupujący może udowodnić eksport. Jeśli eksport nie zostanie przeprowadzony, dealer samochodowy musi odprowadzić VAT. Dlatego zatrzymywanie go jest środkiem zabezpieczającym. Podstawą prawną jest § 6a Umsatzsteuergesetz (Niemieckiej Ustawy o VAT).
Autoeksport do krajów UE
Sprzedaż samochodu na eksport do państwa członkowskiego UE jest zwolniona z VAT, jeśli kupujący jest przedsiębiorcą lub osobą prawną (§ 6a Abs. 1 Satz 1 Nr. 2 a) i b) UStG). Przy zakupie samochodu przez osobę prywatną, VAT jest naliczany tylko w przypadku nowych samochodów (zgodnie z § 6a Abs. 1 Nr. 2 c) UStG). W przypadku samochodów używanych VAT nadal obowiązuje. Samochód używany sprzedany osobie prywatnej podlega obowiązkowi VAT.
Autoeksport do państw trzecich poza UE
Przy eksporcie samochodu do kraju spoza UE nie ma znaczenia, czy kupujący jest przedsiębiorcą, czy osobą prywatną. Samochód musi opuścić terytorium UE. Wtedy znika obowiązek odprowadzenia VAT. Po udowodnieniu eksportu, kaucja zawsze powinna być zwrócona.
Kiedy powinna być zwrócona kaucja VAT?
Dealer samochodowy musi zwrócić kaucję kupującemu, gdy obowiązek VAT znika w wyniku eksportu. Aby to nastąpiło, konieczne jest udowodnienie eksportu samochodu za granicę.
Jakie dokumenty musi przedstawić kupujący dealerowi samochodowemu?
Rodzaj wymaganych dowodów w formie dokumentów zależy od tego, czy samochód jest eksportowany do kraju UE, czy do państwa trzeciego. Szczegółowe przepisy znajdują się w § 17a i § 17c UStDV (Niemieckiego Rozporządzenia o VAT). Podsumowując, najważniejsze wymagania są następujące:
Sprzedaż wewnątrz UE:
– Weryfikacja tożsamości nabywcy poprzez dowód osobisty lub wyciąg z rejestru handlowego firmy.
– Przedstawienie ważnego numeru identyfikacji podatkowej VAT (USt-ID-Nummer) w przypadku kupujących będących przedsiębiorcami.
– Potwierdzenie wywozu samochodu do kraju przeznaczenia poprzez odpowiednie dowody, np. list przewozowy, faktura, dowód wysyłki, lub oficjalne potwierdzenia urzędu, tzw. „Gelangensbestätigung“ (potwierdzenie dostarczenia).
Sprzedaż do państwa trzeciego poza UE:
– Weryfikacja tożsamości kupującego za pomocą dowodu osobistego lub wyciągu z rejestru handlowego.
– Potwierdzenie wywozu na granicznej stacji celnej UE (jeśli nie ma eksportu przez system ATLAS).
– W przypadku eksportu przez system ATLAS: przedstawienie dokumentu potwierdzającego wywóz, tzw. „Ausgangsvermerk“.
Zwrot kaucji w przypadku sporu:
W przypadku sporu oferujemy pomoc w odzyskaniu nienależnie zatrzymanego VAT przez niemieckiego dealera. Jeśli dealer jest już w zwłoce, na przykład po otrzymaniu wcześniejszych wezwań do zwrotu, powinien pokryć koszty prawne.